รายละเอียดบนแก้มยาง ที่รถรับจ้างควรรู้

รายละเอียดบนแก้มยาง
บางอย่างรู้กันผิดๆ บางอย่างยังไม่รู้
อย่าเพิ่งคิดว่าบทความนี้เป็นเรื่องเก่าๆ ที่รู้แล้ว เพราะบางอย่างก็รู้มาผิดๆ และอีกหลายอย่างอาจยังไม่รู้
ยางเส้นนี้กว้างเท่าไร ? 185 ใช่ความกว้างของหน้ายางจริงไหม ? เมื่อไรถึงเรียกว่าดอกหมด ? เดาเอาหรือมีตัวบอก ? ผลิตเมื่อไร เก่าเก็บหรือไม่ ? ถามที่ร้านก็ไม่มีใครบอก !

การเลือกซื้อยางรถยนต์มิได้สำคัญแค่ยี่ห้อ, รุ่น, ขนาด และราคาเท่านั้น แต่ยังมีอีกหลายอย่างที่ต้องสนใจ และมักปรากฏอยู่บนแก้มยาง
ยางรถยนต์เป็นผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีคู่มือประกอบการใช้งานแถมมาให้แบบตัวรถยนต์ โดยอาจมีรายละเอียดอยู่บนห่อบ้าง แต่ก็ไม่มากเท่ากับบนแก้มยาง ที่มีเกือบทุกอย่างที่ควรทราบเกี่ยวกับยางเส้นนั้น พอจะเอายางมาใส่กับกระทะล้อก็แกะห่อทิ้งไป

รายละเอียดบนแก้มยางมีมากมายจนลายตา และไม่ได้สำคัญแค่ขนาด ความเร็วสูงสุด และน้ำหนักบรรทุกที่ยางเส้นนั้นรับได้เท่านั้น ยังมีรายละเอียดอื่นที่น่าสนใจอีกด้วย แต่ก็มิได้สำคัญไปทุกตัวเลขทุกตัวอักษร จึงควรเลือกอ่านและเลือกทำความเข้าใจ

บอกขนาดยาง, ตัวเลขบอกสัปดาห์และปีที่ผลิต และขวาสุดเป็นหมึกปั๊ม ผลิตเดือน 9 ปี 2543

ขนาด
รหัสบอกขนาด เช่น 195/60R15 87V

195 คือ ความกว้างของยาง ไม่ใช่ความกว้างของหน้ายางตามที่เข้าใจกัน ! (หน่วยเป็นมิลลิเมตร)

60 คือ ซีรีส์ หรือความสูงของแก้มยางทั้งหมด ไม่ใช่เฉพาะส่วนที่เห็นเมื่อใส่กับกระทะล้อแล้ว แต่รวมขอบด้านในที่แนบกับขอบกระทะล้ออยู่ด้วย เทียบเป็นเปอร์เซ็นต์จากความกว้างของยาง หรือตัวเลขกลุ่มแรก (ซีรีส์ระบุเป็นเปอร์เซนต์ ไม่ใช่มิลลิเมตร)

R คือ ตัวย่อประเภทของยาง R-RADIAL ยางเสริมใยเหล็ก

ยางรุ่นนี้กว้าง 185 มิลลิเมตร แต่มีหน้าสัมผัสพื้น 160 มิลลิเมตร ยางรุ่นนี้กว้าง 195 มิลลิเมตร แต่มีหน้าสัมผัสพื้น 175 มิลลิเมตร ยางรุ่นนี้กว้าง 175 มิลลิเมตร แต่มีหน้าสัมผัสพื้น 140 มิลลิเมตร ยางขนาด 185 ซีรีส์ 65 มีแก้มยางสูง 120.25 มิลลิเมตร โดยวัดจากขอบของหน้ายางถึงขอบในสุด ยางขนาด 195 ซีรีส์ 60 มีแก้มยางสูง 117 มิลลิเมตร โดยวัดจากหน้ายางถึงขอบในสุด กระทะล้อขนาด 13 นิ้ว ไม่ได้วัดถึงขอบนอก แต่วัดถึงแค่จุดในสุดที่ยางแนบกับขอบกระทะ

15 คือ เส้นผ่าศูนย์กลางของกระทะล้อ (หน่วยเป็นนิ้ว) ซึ่งต้องพอดีกับยาง (ส่วนความกว้างนั้นพอจะยืดหยุ่นกันได้)

87 คือ รหัสการรับน้ำหนัก ต้องดูในตารางเปรียบเทียบ เดาไม่ได้ มีหน่วยเป็นกิโลกรัม

V คือ ความเร็วสูงสุดที่ยางเส้นนั้นรองรับได้ ต้องดูในตารางเปรียบเทียบ เดาไม่ได้ พบอักษร S T U H V Z R บ่อย มีหน่วยเป็นกิโลเมตร/ชั่วโมง

ตัวเลข 99 ต่อท้ายขนาดยาง บอกการรับน้ำหนักของยางแต่ละเส้น และตัวอักษรใช้บอกความเร็วสูงสุดที่ยางรับได้ ต้องเทียบจากตางราง และจะเห็นว่ามีรายละเอียดบอกอยู่มากมายจนลายตา

195 จากตัวอย่าง ไม่ใช่ความกว้างของหน้ายาง
ประเด็นสำคัญอยู่ที่ตัวเลขความกว้างของยาง (ในตัวอย่างนี้ คือ 195) ซึ่งเป็นตัวปัญหา เพราะคนส่วนใหญ่คิดว่าเป็นความกว้างของหน้ายาง ที่สัมผัสพื้นระหว่างซ้ายสุด-ขวาสุด ซึ่งในหลักการจริงนั้น ไม่ใช่ !

เพราะตัวเลขนั้นเป็นความกว้างของยางในส่วนที่กว้างที่สุด ระหว่างด้านขวา-ซ้าย ซึ่งอยู่บริเวณช่วงป่องสุดของแก้มยาง เมื่อยางเส้นนั้นถูกนำไปใส่ในกระทะล้อที่มีความกว้างเหมาะสม และสูบลมแล้ว

ความกว้างของยางที่ระบุไว้ วัดจากบริเวณจุดที่ป่องที่สุดของแก้มยาง (รวมตัวอักษรตัวเลขนูนๆ ในจุดที่วัดด้วย-ถ้ามี) ไม่ใช่บริเวณหน้ายางที่สัมผัสพื้น ส่วนหน่วยความกว้างเป็นมิลลิเมตรนั้นถูกต้องแล้ว
อย่าสับสนระหว่างความกว้างของยาง กับความกว้างของหน้ายาง !
โดยเฉพาะยางสำหรับรถยนต์ทั่วไป ตัวเลขที่ระบุบนแก้มยาง คือ ความกว้างของยาง ซึ่งมักมีหน้ายางที่สัมผัสพื้นจริงๆ น้อยกว่าตัวเลขที่ระบุไว้ ประมาณ 15-35 มิลลิเมตร แตกต่างกันในยางแต่ละรุ่นและยี่ห้อ (สามารถทดลองวัดได้ด้วยไม้บรรทัด) จึงมีส่วนทำให้ยางขนาดความกว้างดียวกัน มีประสิทธิภาพการเกาะถนนต่างกัน เพราะตัวความกว้างของหน้ายางจริงๆ แตกต่างกัน

จากการทดลองวัดจริง พบว่ายางขนาดความกว้างเดียวกัน (ตามที่ระบุไว้) ในยี่ห้อเดียวกันแต่ต่างรุ่นกัน มีความกว้างของหน้ายางต่างกันถึง 5-10 มิลลิเมตร หรือในยางต่างขนาดกัน-ต่างยี่ห้อกัน เมื่อลองวัดดูแล้วกลับพบว่า ยางที่ระบุเลขความกว้างไว้ 195 มิลลิเมตร (ในขนาด 195/60/14) กลับมีหน้าสัมผัสพื้นพอๆ กับยางอีกยี่ห้อที่ระบุตัวเลขความกว้างไว้แค่ 185 มิลลิเมตร (ในขนาด 185/65/14) คือ หน้ายางสัมผัสพื้นประมาณ 160 มิลลิเมตรใกล้เคียงกัน

ดังนั้นถ้าสงสัยความกว้างของหน้ายางเส้นใด ก็สามารถใช้ตลับเมตรหรือไม่บรรทัดวัดได้เองอย่างง่ายๆ ถึงแม้จะไม่เป๊ะนัก แต่ก็ยังดีกว่าเดา เพราะตัวเลขที่ระบุไว้ ไม่ใช่ตัวเลขความกว้างของหน้ายางที่จะสัมผัสพื้น

ความกว้างของยาง วัดจากส่วนที่ป่องสุดของยาง ซึ่งหน้ายางที่สัมผัสพื้นจริงๆ จะแคบกว่าประมาณ 15-35 มิลลิเมตร

เท่าที่ทีมงานลองทดลองวัดจริง พบว่ายางรถยนต์ไม่ว่ายี่ห้อใดๆ ในรุ่นที่เน้นสมรรถนะ (ไม่เน้นความเงียบนัก) ราคาแพง แก้มเตี้ย ที่ระบุความกว้างของยางไว้เท่ากัน มักมีหน้าสัมผัสพื้นจริง มากกว่ายางขนาดเดียวกัน ซึ่งเป็นรุ่นที่เน้นความนุ่มนวล หรือราคาถูกกว่า

ยางที่ใช้งานทั่วไปมักมีความกว้างของหน้ายางที่สัมผัสพื้น น้อยกว่าตัวเลขที่ระบุไว้มาก แต่ถ้าเป็นยางประสิทธิภาพสูง มักมีหน้ายางที่สัมผัสพื้นใกล้เคียงกับตัวเลขที่ระบุไว้มากกว่า ส่วนยางรถแข่งจะวัดและแสดงผลออกมา เป็นความกว้างของหน้ายางที่สัมผัสพื้น

ความกว้างของกระทะล้อ ก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับหน้าสัมผัสจริงของยาง เพราะถ้าใช้กระทะล้อแคบกว่าความเหมาะสมของความกว้างของยาง ขอบยางที่ต้องแนบกับขอบกระทะล้อก็ต้องถูกบีบเข้า แก้มที่ถูกบีบเข้าจะทำให้หน้ายางด้านริมทั้งสองถูกยกขึ้น ส่งผลโดยตรงให้หน้าสัมผัสจริงแคบลงไปอีก

นอกจากนี้ยังไม่ควรรีบสรุปด้วยตัวเลขว่า ความกว้างของยางแค่ไหนจะแคบหรือกว้างไป เช่น ดูยางกว้างขนาด 185 มิลลิเมตร แล้วรีบสรุปว่าจะลื่น ต้องรีบเปลี่ยนออกหลังจากซื้อรถยนต์คันนั้นมาใช้ ทั้งที่ยังไม่ได้ทดลองขับเลย

เพราะรถยนต์แต่ละคันควรจะใช้ยางกว้างเท่าไร ต้องขึ้นอยู่กับลักษณะการขับด้วย ถ้าขับไม่เต็มสมรรถนะของรถยนต์ ยางกว้างขนาดมาตรฐานที่ติดมามักเพียงพออยู่แล้ว

การเพิ่มความกว้างของยางมากกว่าขนาดมาตรฐาน มีข้อดี คือ เพิ่มการเกาะถนน แต่ถ้าเพิ่มความกว้างทั้งที่ยางขนาดเดิมยังเกาะถนนเพียงพอ ก็ถือว่าไร้ประโยชน์ และมีข้อเสียมากมาย เช่น ราคายางแพงขึ้น รถยนต์มีอัตราเร่งแย่ลง ช่วงล่างพังเร็วขึ้น กินน้ำมันเชื้อเพลิงมากขึ้น (แต่ก็มิได้แตกต่างกันมากมายนัก ถ้าเพิ่มความกว้างขึ้นไม่มาก และไม่ใช่ช่วงล่างต้องพังในทันที)

ซีรีส์ยาง วัดจากริมขอบยางถึงด้านในสุด

ซีรีส์ ต้องคำนวณก่อน
แค่ตัวเลขซีรีส์บนแก้มยาง เช่น 70, 65, 60, 55, 50 ฯลฯ ไม่สามารถสรุปได้ว่ายางที่มีตัวเลขซีรีส์น้อยต้องมีแก้มเตี้ยกว่าเสมอไป เพราะนั่นเป็นแค่ตัวเลขเปอร์เซ็นต์ ไม่ใช่มิลลิเมตรตรงตัว จึงต้องขึ้นอยู่กับความกว้างของยางด้วย

เช่น ยาง 60 ซีรีส์ ขนาด 205/60R14 มีแก้มสูง 205 x (60/100) = 123 มิลลิเมตร

ยาง 65 ซีรีส์ ขนาด 185/65R14 มีแก้มสูง 185 x (65/100) = 120.25 มิลลิเมตร

จากตัวอย่างพบว่า ยาง 60 ซีรีส์กลับมีแก้มสูงกว่ายาง 65 ซีรีส์

คนส่วนใหญ่เข้าใจว่า ความสูงของแก้มยางที่คำนวณออกมาได้ เป็นเพียงแก้มยางด้านนอกที่สายตามองเห็น หลังจากใส่กับกระทะล้อแล้ว ซึ่งไม่ใช่ !

ซีรีส์ คือ ความสูงของแก้มยางทั้งหมด ตั้งแต่ขอบริมหน้ายางถึงขอบในสุด ไม่ใช่เฉพาะส่วนที่เหลือให้เห็นเมื่อใส่กับกระทะล้อแล้ว แต่รวมขอบด้านในสุดที่แนบกับขอบกระทะล้อด้วย

เส้นรอบวง
ไม่ว่าจะเปลี่ยนยางเป็นขนาดเท่าไร ใช้กระทะล้อขนาดเท่าไร ควรรักษาเส้นรอบวงของยางเส้นใหม่ ให้ใกล้เคียงกับยางขนาดมาตรฐานให้มากที่สุด ไม่ต้องคำนวณให้ยุ่งยากก็ได้ ให้เอายางใส่กระทะล้อแล้วสูบลม มาเปรียบเทียบกันเลย โดยอย่าลืมเผื่อดอกยางที่สึกต่างกันด้วย

แต่ถ้าอยากคำนวณหาความสูงหรือเส้นผ่าศูนย์กลางของยางก็ไม่ยาก ให้หาความสูงของแก้มยางออกมาเป็นมิลลิเมตรก่อน นำไปคูณ 2 (เพราะมีแก้มยาง 2 ข้าง) แล้วบวกกับขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของกระทะล้อที่คูณด้วย 25.4 เพื่อแปลงเป็นมิลลิเมตรไว้ก่อนแล้ว เมื่อบวกกันทั้งหมดจะได้หน่วยเป็นมิลลิเมตร